VAN’da, yaklaşık 3 bin yıl önce Urartular zamanında yapılan su kanalı üzerine Osmanlı döneminde halkın geçim kaynağı olarak inşa edilen yan yana 40 değirmenden biri çalışır halde. Dededen kalma değirmeni işleten emekli öğretmen Seyfettin Üçer (67), bu tarihin, gelecek kuşaklara aktarılması gerektiğini söyledi.
Gürpınar ilçesi Değirmendüzü Mahallesi’nde tarihi yaklaşık 3 bin yıl önceye dayanan Urartular zamanında yapılan su kanalının üzerine Osmanlı döneminde bölge halkının un ihtiyacını karşılamak için yapılan ’40 Değirmenler’ adıyla bilinen değirmenler, bugüne kadar kısmen geldi. Tarihi eserler arasında yer alan ve kısmen ayakta duran değirmenlerden birini, şu an emekli öğretmen Seyfettin Üçer işletiliyor. Yaklaşık 15 yıl önce dededen kalma değirmende yenileme yapan Üçer, İzmir’den getirdiği değirmen taşını yerleştirdi. Üçer, 2 yıl önce de emekli olduktan sonra tarihi yaşatmak için bu işe giriştiğini anlatarak, “O zamanlarda demek ki o kadar insan yaşamış ki burada 40 değirmene ihtiyaç duyulmuş ve burası 40 fabrika demek. Biz çocukluğumuzda bir arada 28 değirmenin çalıştığını gördük. Gerçekten çok kıymetli bir tarih” dedi.
‘TARİHİ DOKUSU KORUNMALI’
Geçmiş yıllarda değirmenlerin çok yoğun çalıştığına belirten Üçer, “Özellikle harman mevsimi bu değirmenin bulunduğu bu cadde araçtan, insandan, hayvandan geçilmezdi. Günlerce değirmen nöbeti bekleyenler olurdu. Van’ın ilçelerinden herkes gelip ununu burada öğütürlerdi. Dedemiz, babamız bu değirmenleri işletiyorlardı. Ben de çocukluğumda hep onların yanında gelip giderdim. Emekli olduktan sonra bu kültürü, bu tarihi canlandırmak, yaşatmak adına gönüllü bir şekilde bu işe başladım. 15 yıl önce bu haline getirdim. İzmir’den değirmen taşı getirdim. İçim el vermedi, insani görev olarak, vatani görev olarak bu sorumluluğu üstlendim. Gidiyorum, başka yerden buğday buluyorum, getirip burada öğütüyorum, dostlar alıp götürüyorlar” diye konuştu.
Tarihi yerin gelecek kuşaklara aktarılması gerektiğini de ifade eden Üçer, “Bizim devlet büyüklerinden dileğimiz talebimiz bu tarihi yaşatmaları ve burası çok cazibeli yer olur. Düşünün bu 40 değirmenin suyu ayrı ayrı geliyor ve Şamran Kanalı’nda birleşiyor. Dünyada hiçbir yerde bunun örneği yok. Bir kaynak suyundan 40 değirmen çalışsın, birinin suyu da birine girmesin. Buranın tarihi dokusunun korunması lazım” dedi.
